روند هشدار دهنده افزایش دور کمر در کودکان و نوجوانان تهرانی:مطالعه قند و لیپید تهران

مقدمه: دور کمر پیش بینی کننده مستقلی برای بیماری های غیرواگیر است که اعتبار آن در کودکان و نوجوانان نیز مشخص شده است. این بررسی با هدف مقایسه تغییرات دور کمر کودکان و نوجوانان تهرانی طی 3 سال انجام شد. مواد و روش ها: کودکان (10-6 ساله) و نوجوانان (16-11 ساله) منطقه 13 تهران یک بار در سال 1378 (733=n) و یک بار در 1381 (673=n) در قالب دو مرحله مطالعه قند و لیپید تهران بررسی شدند. قد، وزن و دور کمر در این افراد اندازه گیری شد و نمایه توده بدن (bmi) محاسبه گردید. کودکان و نوجوانانی دارای اضافه وزن یا چاق در نظر گرفته شدند که مطابق منحنی بین المللی، bmi آنها به ترتیب معادل سن 18 سالگی 25 و 30 باشد. یافته ها: میانگین دور کمر در افراد مذکر مرحله دوم در سنین 5/8، 10؛ 12، 5/15 و 5/13 سال به میزان معنی داری بالاتر از مرحله اول مطالعه قند و لیپید تهران بود. در مقابل تنها در نمونه های مؤنث 5/14 ساله دور کمر به میزان معنی داری بالاتر از مرحله اول مطالعه بود (تفاوت میانگین ها 9/5±1/68 در برابر 2/8±9/72 سانتی متر، 05/0p<). میانگین نمایه توده بدن طی 3 سال در افراد مذکر 5/8 ، 10، 13 و 5/13 ساله افزایش معنی داری داشت (تفاوت میانگین ها به ترتیب kg/m2 1/1±3/2، 1/1±5/2، 6/1±1/4 و 2/1±5/3، 05/0p<). در افراد مؤنث این افزایش در گروه های سنی 5/8 ، 14 و 5/14 سال مشاهده شد (تفاوت میانگین ها به ترتیب kg/m2 8/0±4/2، 0/1±1/2 و 9/0±1/2، 05/0p<). شیوع اضافه وزن (1/9 در برابر 8/16% در پسران و 1/12 در برابر 4/15% در دختران) و چاقی (5/5 در برابر 3/6% در پسران و 7/3 در برابر 2/5% در دختران) بر پایه bmi در هر دو جنس در مرحله دوم به میزان معنی داری بالاتر از مرحله اول بود (05/0>p). نتیجه گیری: در مجموع در کودکان و نوجوانان تهرانی، شاخص شیوع اضافه وزن و چاقی بر پایه bmi در هر دو جنس افزایش یافت. دور کمر که نشان دهنده چاقی شکمی است، طی 3 سال بررسی در پسران بیشتر از دختران افزایش یافت. انجام اقدام های فوری برای معکوس کردن روند افزایش اضافه وزن، چاقی و چاقی شکمی در کودکان و نوجوانان تهرانی و پیشگیری از عوارض فردی و اجتماعی آن حیاتی است.